Daar zitten we dan, op onze laatste dag in Japan, in Shimonoseki te wachten tot we aan boord kunnen gaan van de veerboot naar China. Gistermiddag zijn we al langs het kantoor gegaan om te controleren of onze reservering, die door de receptionist van ons hotel in Tokio voor ons gemaakt was, in orde was en gelukkig bleek dat het geval. We hebben een vierpersoonshut met 2 stapelbedden en een raam voor ons tweeën gekregen. Da's dus luxe, maar dat mag ook aangezien we onszelf een eersteklas kaartje hebben gegund. Zojuist hebben we een poos zitten kletsen met een Chinees meisje, Shu, dat hier in Japan studeert omdat ze haar baan in China saai vond. Ze wilde eigenlijk graag Engels studeren, maar volgens haar broer doen al zoveel Chinezen dat, dus is ze maar economie gaan doen. Maar met ons kan ze haar Engels mooi oefenen en intussen hebben we een uitnodiging gekregen om haar te bezoeken. Ze heeft nu vakantie en gaat, voor het eerst in 4 jaar (!) op familiebezoek. Haar woonplaats ligt zo'n 2 uur met de trein van Qingdao, waar wij met de boot zullen arriveren en in de richting van onze volgende bestemming: de bergen waar het mooi wandelen is en waar Confucius is geboren. Ondanks de enorme tas met kadootjes, die ze met zich meezeult (‘made in China' hahaha!), ziet Shu er tegenop om naar huis te gaan. Ze is inmiddels 30 en haar ouders willen graag dat ze trouwt en hebben dus een ontmoeting met een jongeman gearrangeerd. Ze hoopt dat hij haar niet aantrekkelijk vindt omdat ze te bruin is en wij verdenken haar ervan dat ze expres de laatste tijd veel in de zon heeft gelopen. Ze wil niet trouwen, want ze geniet van haar vrije leventje als werkstudent in Japan. Haar hut aan boord ligt vlak bij de onze, dus we zullen elkaar nog wel zien de komende 26 uur.

De afgelopen dagen hebben we in Hiroshima en omgeving doorgebracht. Stom toevallig arriveerden wij daar op 6 augustus, de herdenkingsdag voor het vallen van de atoombom. 's Morgens hadden we op het tv-nieuws al een plechtigheid gezien, hetgeen later een liveverslag bleek van de officiële herdenkingsbijeenkomst. De A-bom is in 1945 om 8.15 uur gevallen, dus vindt de plechtige herdenking jaarlijks op dat tijdstip plaats. Daarna zijn er allerlei meer feestelijke activiteiten in het kader van de wereldvrede en de strijd om de wereld kernwapenvrij te maken, doelen die de Hiroshimezen (?) toegewijd nastreven. Er heerste een wat flower-power-achtige sfeer, met muziek en demonstraties op straat en in het museum en de gedenkhal waren lezingen. Wij bezochten eerst een bijeenkomst, waarin verhalen en gedichten, meestal van vlak na de ramp, van overlevenden werden voorgelezen. Eén gedichtje maakte vooral indruk op mij. Het was van een klein kind en ging in de trant van: ‘Als de bom valt, wordt de wereld zwart, en worden alle mensen spoken'. Eén van de dingen, die je in de meeste verhalen terughoorde was, dat overlevenden met hun armen voorwaarts gestrekt als een soort slaapwandelaars voortschuifelden. Later, in het zeer indrukwekkende museum, ontdekten we dat dit zo was omdat mensen afschuwelijke brandwonden hadden opgelopen...

Ook bezochten we een lezing door meneer van 83, die destijds net ten zuiden van het getroffen gebied naar school ging. Aangezien de school om 8.00 begon, was hij op tijd weg uit de zogeheten ‘hypo-zone' en overleefde hij de ramp. Hij vertelde ons wat hij had meegemaakt en gezien toen hij, later op de bewuste dag, probeerde weer naar het veilige huis van zijn moeder te komen. Hoewel destijds vrijwel ongeschonden heeft hij zijn leven lang last gehouden van gezondheidsklachten en discriminatie. Veel mensen waren bang van de overlevenden, omdat lang onduidelijk was welke ziektes of andere enge besmettingsgevolgen deze met zich meedroegen. Het was bijvoorbeeld erg moeilijk om een huwelijkspartner te vinden, zeker voor vrouwen, die vaak gehandicapte kinderen kregen. Maar ook banen lagen niet voor het opscheppen. Slachtoffers in het kwadraat dus.

's Avonds hebben wij, net als vele honderden anderen, een lampion te water gelaten in de rivier met een vredesboodschap aan de wereld er op geschreven. Het was een sprookjesachtig gezicht, al die lampionnen met mooie woorden die op de rivier dobberden in de duisternis en mooi om mee te maken dat zoveel mensen even de moeite nemen om stil te staan bij de wens tot vrede op aarde.

Na deze heel bijzondere dag staken we de volgende dag over naar het eiland Miyajima, dat bekend is om zijn drijvende tempelpoort. Deze is in zee gebouwd en met hoog water vormt de rode toegangspoort tot de tempel een prachtig beeld in zee. Het was weer erg warm, maar de zeebries was heerlijk en we slenterden op ons gemak over het eiland en langs de verschillende mooie tempels. Ook de fietstocht over de eilanden voor de kust bij Onomichi was een leuk, hoewel wij enigszins teleurgesteld waren over de omgeving. Want degenen die, net als wij, dachten dat Nederland vol is moeten we teleurstellen: in vergelijking met hier is er in NL nog een zee van ruimte! Van het noordelijkste punt van onze reis, Nikko, tot het zuidelijkste, Shimonoseki, hebben we kilometer na kilometer bebouwing langs de spoorlijn gezien. Werkelijk geen enkel stuk is onbebouwd, alleen de toppen van de steile heuvels hier tooien zich in het groen. Zelfs de landbouw beperkt zich tot kleine lapjes grond tussen de huizen in.

In die zin verlaten wij Japan met gemengde gevoelens. Wij hadden verwacht/gehoopt geregeld natuurschoon aan te treffen, maar in die zin is Japan (op enkele plekken na) geen mooi land. Waarschijnlijk moet je daarvoor ver noordwaarts gaan, maar dat ligt niet op de route van de toeristische highlights en is, gezien het prijsniveau hier, dus alleen voor de echte Japanofielen weggelegd. Ook gemengde gevoelens omdat we voorzien dat China, na het brandschone, strakgeorganiseerde, uiterst voorkomende Japan met zijn vaste prijzen en zeer westerse uitstraling (helaas kom je in 3 weken niet verder dan dat oppervlakkige beeld), het nodige van ons aanpassingsvermogen zal gaan eisen voordat we onze weg weer een beetje hebben gevonden. Dat betekent dus weer werk aan de winkel, maar daar kijken we ook wel weer naar uit. Het Japanboek is inmiddels opgestuurd naar huis voor in de boekenkast en het Chinaboek is onderuit de rugzak opgediept en de Olympische Spelen naderen hun einde: Japan heeft goud bij het ‘borstelen', zoals Roland het worstelen voor vrouwen noemt. Wij heffen er het (groene thee)glas op!